Wodór cząsteczkowy wychwytuje reaktywne formy tlenu, działając w układach biologicznych jako aktywny antyoksydant. Od czasu pierwszej obserwacji korzyści zastosowania wodoru cząsteczkowego w szczurzym modelu zawału mózgu w 2007 r., liczne badania na zwierzętach i kilka badań klinicznych z udziałem ludzi wykazało jego wysoką efektywność terapeutyczną w walce z licznymi przypadłościami zdrowotnymi. Unikalną cechą wodoru cząsteczkowego jest jego zdolność selektywnego zmiatania rodników hydroksylowych i nadtlenkowych, odpowiedzialnych za stres oksydacyjny i proces chorobowy, przy jednoczesnym oszczędzaniu innych reaktywnych formy tlenu, takich jak nadtlenek wodoru, tlenek azotu i nadtlenoazotyn, które są naturalnymi elementami prawidłowej fizjologii komórkowej.
SPIS TREŚCI:
- Antyoksydacyjne działanie H2
- Terapia wodorowa w problemach neurologicznych
- Woda bogata w wodór a badanie kliniczne
- Wnioski
Antyoksydacyjne działanie H2
Nieracjonalny nadmiar wolnych rodników tlenowych i innych reaktywnych form tlenu generuje tzw. stres oksydacyjny, który ma kluczowe znaczenie dla patogenezy zasadniczo wszystkich problemów neurologicznych, w tym udaru niedokrwiennego mózgu, krwotoku podpajęczynówkowego, urazowego uszkodzenia mózgu oraz chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona.
Tak więc selektywne właściwości antyoksydacyjne oraz profil całkowitego bezpieczeństwa zdrowotnego wodoru cząsteczkowego wskazują na ogromny potencjał szerokiego zakresu zastosowań klinicznych tego gazu, od leczenia problemów neurologicznych po ogólnie dostępną terapię przeciwstarzeniową.
Dzięki bezpiecznemu profilowi biologicznemu wodór molekularny można podawać kilkoma sposobami, w tym poprzez inhalację gazowego wodoru, naczyniowe wlewy uwodornionej soli fizjologicznej lub po prostu picie tzw. wody wodorowej, czyli wody bogatej w wodór cząsteczkowy. Z neurologicznego punktu widzenia nie zaobserwowano różnic w stężeniu wodoru w mózgu pomiędzy spożyciem wody bogatej w wodór a podaniem tego gazu w inny sposób, ponieważ – jak się okazuje – wodór przenika równie efektywnie do mózgu, niezależnie od sposobu jego podania.
Terapia wodorowa w problemach neurologicznych
Celem opublikowanego niedawno pracy naukowej, wykonanej przez naukowców z Katedry Neurochirurgii Uniwersytetu Kalifornia, było przedstawienie zwięzłego przeglądu terapii wodorowej w problemach neurologicznych, w tym neurodegeneracyjnej chorobie Alzheimera i Parkinsona, w oparciu o wyniki badań na zwierzętach i aktualizację dowodów pochodzących z badań klinicznych z udziałem ludzi (Ramanathan, 2023). A odnośnie terapii wodorowej w chorobie Parkinsona i Alzheimera z pracy tej dowiadujemy się, co następuje…
Przyczyna rozwoju choroby Parkinsona upatrywana jest przez badaczy w zwyrodnieniu lub utracie komórek istoty czarnej mózgu produkujących neuroprzekaźnik dopaminę. Wiadomo przy tym, że w chorobie tej dochodzi do aktywacji kaskad zapalnych sygnałów komórkowych, których aktywatorem jest dysfunkcja mitochondriów i związany z nią stres oksydacyjny. Dlatego też korzystny wpływ antyoksydacyjnej terapii wodorowej choroby Parkinsona opisano zarówno w zwierzęcych modelach badawczych, jak też w badaniach klinicznych z udziałem ochotników.
Woda bogata w wodór a badanie kliniczne
Przykładowo niedawno badanie kliniczne oceniające spożycie wody bogatej w wodór w leczeniu choroby Parkinsona przeprowadził Yoritaka. W tym kontrolowanym placebo, randomizowanym, pilotażowym badaniu klinicznym z podwójnie ślepą próbą, autorzy ocenili w grupach równoległych skuteczność 48-tygodniowej terapii wodą wodorową w dawce 1 l na dobę u japońskich pacjentów z chorobą Parkinsona leczonych standardowo lewodopą. W grupie stosującej wodę wodorową, w porównaniu z placebo, nastąpiła znacząca poprawa całkowitej, ujednoliconej skali oceny choroby Parkinsona.
Choroba Alzheimera jest częstą neurodegeneracyjną chorobą otępienną, związaną z podeszłym wiekiem, w przypadku której dowiedziono, że jej mechanizmami sprawczymi są stres oksydacyjny i zapalenie układu nerwowego. Dlatego doustne spożycie wody wodorowej łagodziło zaburzenia poznawcze u starzejących się myszy z genetycznie przyspieszonym rozwojem choroby Alzheimera. Podobnie dootrzewnowe podanie soli fizjologicznej bogatej w wodór doprowadziło u gryzoni do poprawy pamięci w efekcie hamowania stresu oksydacyjnego, wytwarzania cytokin prozapalnych i innych molekuł sygnalizacyjnych stanu zapalnego.
W mysim modelu choroby Alzheimera długotrwałe uwalnianie bioaktywnego wodoru przez nanocząsteczki wodorku palladu blokowało degradację połączeń neuronalnych i śmierć komórek nerwowych oraz promowało prawidłowy metabolizm neuronalny poprzez eliminację stresu oksydacyjnego i aktywację szlaków antyoksydacyjnych, prowadząc w efekcie do istotnego złagodzenia zaburzeń poznawczych.
Niestety, dotychczas nie opisano jeszcze skuteczności terapii wodorowej choroby Alzheimera w badaniach z udziałem ludzi.
Wnioski
Podsumowując swój przegląd, autorzy zauważyli, że liczne badania przedkliniczne wykazały uderzająco korzystne skutki terapii wodorowej w leczeniu szerokiego zakresu rozmaitych chorób. Chociaż do tej pory opublikowano jedynie ograniczoną liczbę badań przeprowadzonych na ludziach, to jednak wszystkie one wykazały korzyści terapii wodorowej w warunkach klinicznych. Warto przy tym podkreślić, że w badaniach na ludziach związanych ze stosowaniem wodoru cząsteczkowego nie zgłoszono dotąd żadnych niepożądanych efektów tego typu terapii.
Jak więc podsumowali autorzy, dzięki kilku prowadzonym aktualnie badaniom i niesłabnącemu zainteresowaniu terapią wodorową, jej przyszłość w perspektywie zastosowania klinicznego jako wspomagającego leczenia różnych chorób neurologicznych wygląda niezwykle obiecująco.
Sławomir Ambroziak