Zmęczenie można zdefiniować jako sytuację, w której obniża się zdolność do wykonywania pracy oraz efektywność realizacji podjętych zadań. W zależności od przyczyny, zmęczenie można klasyfikować jako fizyczne lub psychiczne. Na przykład zmęczenie fizyczne jest powodowane najczęściej nadmiernym wysiłkiem fizycznym, zaś zmęczenie psychiczne - przykładowo niewyspaniem.
Autor: Sławomir Ambroziak
SPIS TREŚCI:
- Czym jest zmęczenie i jakie są jego rodzaje?
- Naturalne wsparcie w walce ze zmęczeniem
- Soplówka jeżowata – niezwykły grzyb o wszechstronnych właściwościach
- Badanie – wpływ soplówki na zmęczenie fizyczne
- Ochrona antyoksydacyjna
- Soplówka jeżowata – wsparcie dla sportowców i nie tylko
- Podsumowanie
Czym jest zmęczenie i jakie są jego rodzaje?
Zmęczenie to stan, w którym obniża się zdolność do wykonywania pracy oraz efektywność realizacji zadań. Może mieć charakter fizyczny lub psychiczny.
- zmęczenie fizyczne wynika najczęściej z nadmiernego wysiłku fizycznego i objawia się spadkiem wydajności organizmu
- zmęczenie psychiczne natomiast jest związane z takimi czynnikami jak niewyspanie czy stres
W przypadku zmęczenia fizycznego przyczyną są m.in.:
- wycieńczenie zasobów energetycznych organizmu, takich jak glikogen
- nagromadzenie produktów przemiany materii, np. kwasu mlekowego czy amoniaku
- nadmiar reaktywnych form tlenu (ROS), które zakłócają równowagę antyoksydacyjną organizmu
Naturalne wsparcie w walce ze zmęczeniem
W ostatnich latach coraz większą popularność zyskują naturalne suplementy, które pomagają łagodzić zmęczenie fizyczne. Jednym z nich jest soplówka jeżowata (Hericium erinaceus), znana także jako lwia grzywa.
Soplówka jeżowata – niezwykły grzyb o wszechstronnych właściwościach
Soplówka jeżowata to grzyb jadalny, ceniony od stuleci w Chinach i krajach Dalekiego Wschodu zarówno jako składnik diety, jak i środek leczniczy. Bogata w biologicznie aktywne związki, takie jak:
- polisacharydy,
- lektyny,
- hericenon,
- erinacynę,
- terpenoidy,
Soplówka wykazuje szerokie właściwości prozdrowotne. Obejmuje to m.in. działanie immunomodulujące, przeciwstarzeniowe, przeciwnowotworowe i ochronne dla wątroby. Chociaż grzyb ten znany jest z wielu korzyści zdrowotnych, jego wpływ na zmęczenie fizyczne był badany dopiero niedawno. Kluczowe wnioski przyniosło badanie Liu z 2014 roku.
Badanie – wpływ soplówki na zmęczenie fizyczne
W badaniu tym, po tygodniu aklimatyzacji, myszy losowo podzielono na cztery grupy: grupę kontrolną (C), grupę wspomaganą niską dawką (LHT), grupę wspomaganą umiarkowaną dawką (MHT) i grupę wspomaganą wysoką dawką (HHT) ekstraktu z soplówki. Leczone grupy otrzymywały ekstrakt z soplówki w dawkach dobowych 500, 1000 i 2000 mg po przeliczeniu na ludzi, podczas gdy grupa kontrolna otrzymywała roztwór soli fizjologicznej. Po 28 dniach wspomagania myszy wykonywały test wymuszonego pływania aż do wyczerpania, a naukowcy rejestrowali czas tego pływania wraz ze szczególnymi parametrami biochemicznymi, związanymi ze zmęczeniem, takimi jak kwas mlekowy we krwi (BLA), azot mocznikowy w surowicy (SUN), glikogen tkankowy, dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), peroksydaza glutationowa (GPx) oraz dialdehyd malonowy (MDA).Czasy pływania do wyczerpania w grupach LHT, MHT i HHT były znacznie dłuższe niż w grupie C, odpowiednio o 18,15, 37,18 i 58,46%. Wyniki te wskazują, że ekstrakt z soplówki wykazuje znaczną aktywność przeciwzmęczeniową i jest w stanie wyraźnie poprawiać tolerancję wysiłku.
Poziomy BLA w grupach LHT, MHT i HHT były istotnie niższe niż w grupie C, odpowiednio o 16,43, 28,90 i 52,13%. Poziomy SUN w grupach MHT i HHT były znacząco niższe niż w grupie C, odpowiednio o 20,87 i 27,04%. Poziom SUN w grupie LHT były również niższy, jednakże nieistotnie statystycznie. Wyniki te wskazują, że ekstrakt z soplówki skutecznie opóźnia wzrost poziomu kwasu mlekowego, zmniejsza katabolizm białka w celu jego zużycia na potrzeby energetyczne i zwiększa zdolność adaptacyjną organizmu do obciążenia wysiłkowego, co ostatecznie opóźnia pojawienie się zmęczenia fizycznego.
Zawartość glikogenu wątrobowego w grupach LHT, MHT i HHT była istotnie wyższa niż w grupie C, odpowiednio o 53,45, 119,70 i 133,25%. Zawartość glikogenu mięśniowego w grupach LHT, MHT i HHT była istotnie wyższa niż w grupie C, odpowiednio o 64,60, 90,27 i 120,35%. Wyniki te wskazują, że ekstrakt z soplówki może przyczynić się do poprawy kontroli metabolicznej ćwiczeń i aktywacji metabolizmu energetycznego, co może złagodzić zmęczenie fizyczne poprzez zwiększenie magazynowania glikogenu w wątrobie i mięśniach.
Ochrona antyoksydacyjna
Ekstrakt z soplówki poprawił również działanie enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) i peroksydaza glutationowa (GPx), które neutralizują szkodliwe reaktywne formy tlenu (ROS).
Soplówka jeżowata – wsparcie dla sportowców i nie tylko
Badania potwierdzają, że ekstrakt z soplówki jeżowatej może znacząco poprawić tolerancję wysiłku fizycznego oraz zmniejszyć zmęczenie. Osiąga to poprzez:
- redukcję poziomu kwasu mlekowego i azotu mocznikowego,
- zwiększenie zapasów glikogenu w tkankach,
- ochronę przed stresem oksydacyjnym.
Zdaniem autorów badania, wyniki te mogą stanowić podstawę do zastosowania ekstraktów z soplówki w diecie sportowców – zarówno amatorów, jak i zawodowców.
Podsumowanie
Soplówka jeżowata to niezwykły grzyb o wszechstronnych właściwościach prozdrowotnych. Badania wskazują, że może być również skutecznym środkiem w walce z fizycznym zmęczeniem, szczególnie w kontekście intensywnego wysiłku fizycznego.
Czy stosowałeś już suplementy na bazie soplówki? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach!