Mówiąc kolokwialnie, nasz wiek biologiczny wskazuje na stopień zużycia naszego organizmu. Tak więc o tym, na ile lat się czujemy, nie decyduje nasz wiek metrykalny, ale właśnie wiek biologiczny.

W ostatnich latach poprawa standardów życia, rozwój gospodarczy i zmiany stylu życia doprowadziły do wydłużenia się średniej długości życia osób starszych, a globalna populacja osób starszych w dalszym ciągu rośnie. Niestety wraz z wiekiem wzrasta jednocześnie częstość występowania problemów sercowo-naczyniowych, co pozostaje w ścisłym związku z tzw. zespołem metabolicznym, skupiającym czynniki zwiększające ryzyko rozwoju chorób o podłożu metabolicznym.

Otóż zespół metaboliczny jest w pierwszej kolejności czynnikiem zwiększonego ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 i chorób układu krążenia, zwłaszcza udaru mózgu i choroby niedokrwiennej serca, a także przedwczesnej śmierci. Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej, zespół metaboliczny występuje u osób starszych z częstotliwością od 37 do 42%. Biorąc pod uwagę, że u osób starszych funkcje trawienne i metaboliczne ulegają stopniowemu osłabianiu, co ostatecznie prowadzi do zmniejszenia spożycia i wchłaniania składników odżywczych, w procesach metabolicznych przebiegających w ich organizmach dominuje katabolizm, czyli rozpad molekuł biologicznych. W porównaniu do młodych osób dorosłych, ważniejszą rolę w utrzymaniu zdrowia osób starszych mogą odgrywać więc aminokwasy, a poziom aminokwasów w surowicy krwi może odzwierciedlać stan zdrowia seniorów. Przykładowo niedawno prowadzone badania wskazały na istnienie ścisłego związku między poziomem w surowicy krwi aminokwasów, takich jak glicyna, a rozwojem problemów metabolicznych i chorób układu krążenia.

Glicyna jest najprostszym, ale jednocześnie dominującym aminokwasem niezbędnym do życia ludzi, ssaków i wielu innych zwierząt. Glicyna nie jest oficjalnie zaliczana do niezbędnych składników odżywczych, albowiem może być wytwarzana w ludzkim organizmie, gdzie głównymi jej producentami są nerki i wątroba. Ponieważ jednak wewnątrzustrojowa produkcja nie jest w stanie zapewnić pokrycia podstawowego zapotrzebowania organizmu na ten aminokwas, dlatego niezwykle ważnym źródłem glicyny okazuje się nasze codzienne pożywienie.

Glicyna pełni funkcję neuroprzekaźnika a jednocześnie jest wykorzystywana przez organizm do produkcji białek, puryn, kreatyny i glukozy. Bierze też udział w procesach przeciwzapalnych, reakcjach odpornościowych i ochronie antyoksydacyjnej. Niedawno prowadzone badania wykazały odwrotną korelację zachodzącą pomiędzy poziomem glicyny w surowicy krwi a takimi czynnikami ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, jak nadciśnienie, cukrzyca typu 2 i otyłość brzuszna. W badaniach tych ustalono, że poziomy glicyny w krążeniu u pacjentów z zespołem metabolicznym są znacznie niższe niż u osób zdrowych. Co więcej, poziomy glicyny w surowicy u pacjentów otyłych i chorych na cukrzycę są znacznie niższe niż u osób zdrowych, a wzrost poziomu tego aminokwasu w krwiobiegu prowadzi do poprawy parametrów insulinooporności. Jednakże związek poziomu glicyny w surowicy z zespołem metabolicznym nie został wcześniej w pełni ustalony w odniesieniu do osób starszych.

Dlatego jednym z niedawno wykonanych badań (Li, 2018) objęto 472 osobników w wieku powyżej 65 lat, w celu wyjaśnienia związku zachodzącego pomiędzy poziomem glicyny w surowicy krwi a markerami zespołu metabolicznego i wieku biologicznego u osób starszych.

W badaniu tym wykazano, że poziom glicyny w surowicy krwi osób starszych zmniejsza się liniowo wraz z obserwowanym u nich rozwojem zespołu metabolicznego. Ponadto niższe poziomy glicyny były szczególnie istotnie powiązane z otyłością brzuszną jako składową zespołu metabolicznego.

Ponieważ czynnik prozapalny CRP jest uznawany za ważny marker procesu starzenia się organizmu, a jego niższy poziom wiąże się z dłuższym przeżyciem osób starszych, dlatego aktualnie oznaczanie jego poziomu wykorzystane jest do oceny wieku biologicznego człowieka. A jak wynika z omawianego tutaj badania, poziom glicyny korelował odwrotnie z poziomem CRP w surowicy krwi osób starszych. Innymi słowy: im wyższy poziom glicyny – tym młodszy wiek biologiczny.

Zdaniem autorów badanie ich wykazało, że stężenie glicyny w surowicy obniża się stopniowo wraz ze wzrostem liczby składników zespołu metabolicznego i jest istotnie odwrotnie powiązane z indeksem masy ciała, obwodem pasa, trójglicerydami krwi oraz markerem wieku biologicznego CRP. Dlatego, też zdaniem autorów, utrzymanie wyższego poziomu glicyny w organizmach osób starszych, w czym miałaby dopomagać suplementacja tego aminokwasu, może okazać się bardzo korzystne dla stanu ich zdrowia. W związku z tym badacze zaproponowali, aby rozważyć utrzymanie wyższego poziomu glicyny u starszych osób z zespołem metabolicznym jako nowatorską interwencję dietetyczną, niemniej wymagającą dalszego potwierdzenia swojej skuteczności w kolejnych badaniach klinicznych.

Sławomir Ambroziak