Cukrzyca typu 2 jest chorobą przewlekłą, odpowiedzialną za 80% przedwczesnych zgonów na całym świecie. Cukrzycę charakteryzuje wysoki poziom cukru (glukozy) we krwi, który jest następstwem zmniejszonej produkcji insuliny w trzustce i/lub zmniejszonej wrażliwości na insulinę tkanek dla niej docelowych.
Źle kontrolowana cukrzyca oraz towarzyszące tej chorobie zaburzenia metaboliczne, takie jak upośledzony metabolizm lipidów, permanentny stres oksydacyjny i nadciśnienie tętnicze mogą prowadzić do powikłań naczyniowych, które odpowiadają za nefropatię i retinopatię cukrzycową, chorobę naczyń mózgowych, chorobę naczyń obwodowych oraz chorobę niedokrwienną serca. Inne powikłania źle kontrolowanej cukrzycy obejmują również zastoinową niewydolność serca, zaburzenia metabolizmu lipidów, udar mózgu, zapalenie wielonarządowe, przyrost masy ciała i zaburzenia równowagi elektrolitowej.
Liczne badania wykazały istotny związek, zachodzący pomiędzy zmianami w profilu mikroflory jelitowej (mikrobiomu) a rozwojem cukrzycy. Zmiany te w szczególny sposób powiązano ze zwiększoną przepuszczalnością bariery jelitowej i infiltracją produktów ubocznych metabolizmu bakteryjnego, wywołującą w następstwie przewlekłe reakcje zapalne, charakterystyczne dla przebiegu cukrzycy. Z drugiej strony wykazano, że kilka szczepów bakterii probiotycznych pełni funkcje ochronne, zmniejszając ryzyko rozwoju cukrzycy poprzez redukcję markerów stanu zapalnego, utrzymanie integralności bariery jelitowej oraz poprawę wrażliwość na insulinę, a tym samym normalizację metabolizmu glukozy.
Wykazano również, że lek przeciwcukrzycowy metformina zmienia skład mikroflory jelitowej, oddziałując z mikrobiotą poprzez modulację stanu zapalnego, homeostazy glukozy, przepuszczalności bariery jelitowej i aktywności bakterii wytwarzających krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe o działaniu przeciwzapalnym. Zmiany te, jak się okazuje, przyczyniają się do przeciwcukrzycowej skuteczności metforminy.
Specjaliści postulują, że czynniki metaboliczne, związane ze stresem oksydacyjnym i przewlekłym stanem zapalnym o niskim stopniu nasilenia, które łączą dysbiozę mikroflory jelitowej z cukrzycą typu 2, to te same czynniki, które wpływają na występowanie i progresję późnych powikłań przebiegu cukrzycy. Zależność ta uwiarygadnia więc koncepcję, że modulacja mikrobiomu może być obiecującą strategią w leczeniu cukrzycy i związanych z nią powikłań chorobowych.
Dlatego też celem ostatnio wykonanego badania (Gaike, 2023) było sprawdzenie wpływu długotrwałej, doustnej suplementacji glutationu na zmiany w mikrobiomie jelitowym osób chorych na cukrzycę. W tym badaniu klinicznym pacjentom podawano doustnie, raz dziennie suplement glutationu w dawce 500 mg przez okres sześciu miesięcy, a następnie badano mikrobiom jelitowy za pomocą wysokowydajnego sekwencjonowania metagenomicznego 16S rRNA.
Długoterminowa suplementacja glutationu doprowadziła do znacznego wzrostu jego zasobów w organizmie oraz obniżenia poziomu glikowanej hemoglobiny (HbA1c), która jest markerem ciężkości przebiegu cukrzycy. Natomiast analiza mikrobiomu jelitowego wykazała, że u osób stosujących suplementację glutationu, w porównaniu z chorymi bez suplementacji, znacząco spadła liczebność bakterii szkodliwych szczepów patogennych, a jednocześnie znacząco wzrosła liczebność bakterii pożytecznych szczepów probiotycznych.
Tak więc zgodnie z końcowym wnioskiem autorów badania, uzyskane w nim dane wyraźnie pokazują, że suplementacja glutatonu, w połączeniu z leczeniem przeciwcukrzycowym, pomaga odbudować prawidłowy mikrobiom jelitowy, poprzez wzbogacenie przewodu pokarmowego pożytecznymi bakteriami zdrowych jelit i znaczne zmniejszenie obciążenia bakteriami chorobotwórczymi jelit cukrzycowych.
Sławomir Ambroziak